Machines industrialiseren de houtverwerking
6 juli 2023
Onderstaand artikel is verschenen in het vakblad Houtwereld editie 7.
Tekst: Nathalie Bluiminck
De Groot Bewerkingsmachines uit Rosmalen vertegenwoordigt in Nederland onder meer de Duitse merken Weinig en Altendorf en het Italiaanse merk Biesse. Op de vakbeurs LIGNA in Hannover toonden al deze partijen hun doorontwikkelingen en innovaties. De Groot ontving er veel Nederlandse bezoekers.
Productspecialist bij De Groot, Jeroen Vorstenbosch, geeft Houtwereld een rondleiding op de immense stand van Weinig. Diverse machines zijn in werking te zien en kunnen rekenen op veel belangstelling van vakmensen. Vorstenbosch en een flink aantal van zijn Nederlandse collega’s zijn onderdeel van de circa 400 medewerkers die uitleg geven over de Weinig-machines. Andere De Groot-medewerkers staan op de stands van Biesse en Altendorf. ‘Wij hebben zelf in Rosmalen wel een showroom waar we veel kunnen laten zien, maar hier kunnen we groots uitpakken’, zegt Martijn de Groot, de nieuwe directeur-eigenaar van De Groot Bewerkingsmachines. Hij nam het bedrijf een jaar geleden over van zijn ouders. Vader Ruud de Groot staat hem ook op de beurs nog met raad en daad bij. Ze constateren, samen met sales manager René Schalks - overigens ook familie - dat er een stijgende vraag is naar met precisie bewerkte houtproducten. ‘Daarnaast is het steeds moeilijker om vakmensen te vinden’, zegt Schalks. ‘Die combinatie maakt dat bedrijven gaan investeren in nieuwe machines voor meer snelheid en flexibiliteit. Het liefst op een compact oppervlak, zodat ze niet hoeven te verhuizen.'
Weinig
Als het gaat om snelheid is de Powersplit 1250 bandzaag uit de Raimannline van Weinig een mooi voorbeeld. Deze kan 80 meter naaldhout per minuut zagen. ‘Maar hij kan ook met gemak azobé aan. Maar dan natuurlijk niet zo snel,’ lacht Jeroen Vorstenbosch. Het exemplaar dat op de beurs staat is verkocht aan Awood uit Uden. ‘We hebben ook een dubbele variant van deze machine, met twee zaagbanden. De wieldiameter is 1.25 meter! Je kunt er tropisch hardhout mee zagen, maar net zo goed gevelbekleding of vlonderplanken.’
Even verderop in de beurshal staat het CNC-bewerkingscentrum Conturex Vario L, ook van Weinig. Deze kan twee of zelfs 4 delen tegelijk bewerken en elke klem is apart aangestuurd. Daardoor zijn complexere bewerkingen mogelijk. Vorstenbosch: ‘Nieuw is ook dat er nu vóór wordt ingevoerd en het eindproduct ook naar achteren kan worden afgevoerd, eventueel volautomatisch op karren. Je kunt dus efficiënter met je beschikbare bedrijfsoppervlak omgaan en onnodige handling besparen.’ In de Vario series wordt direct bij opleg de lengte, breedte en dikte van het onderdeel gecontroleerd, zodat deze indien nodig direct kan worden afgenomen. Bij de XL variant staan twee portalen naast elkaar en kunnen zelfs tot wel 8 onderdelen in de machinetafel worden opgespannen. Bij alle Weinig Conturex machines wordt de energie die vrijkomt bij het remmen terug geleverd als herbruikbare energie. Voor de Weinig Opticut S 50+ Powerdrill noemt Vorstenbosch het unieke kenmerk dat deze machine het zagen (afkorten) combineert met boren in één en dezelfde procesgang. ‘Er zitten vijf boren in die apart in te stellen zijn. Het is een zaag, ook geschikt voor pakketten, die werkt met buffers, zowel aan de invoer- als aan de uitvoerkant.
Een andere vernieuwing die is doorgevoerd bij de Weinig Hydromat/Powermat schaafbanken is de Moulder Master software. Voor elk profiel programmeer je de positie van de gereedschappen van te voren in, de machine stelt ze dan zelf helemaal in. De posities liggen dan vast voor als dezelfde bewerking opnieuw moet worden uitgevoerd en kan snel weer worden opgeroepen. Ook kan bij meerdere schaafbanken, in deze software, worden gekozen op welke machine het profiel moet worden geproduceerd. Via de allernieuwste WMC (Weinig Machine Control) besturing kan het bedienscherm op bedienersniveau individueel worden ingericht en opgeslagen. Zodat elke bediener datgeen op het beginscherm heeft wat voor hem belangrijk is. Ook kan bij de nieuwe WMC besturing, de Weinig in- en uitvoermechanisering in hetzelfde bedienscherm worden geïntegreerd. Bovendien kan met het nieuwe Liveassist bij verstelling van de assen direct op het scherm de profielwijziging worden aangetoond, enkel in combinatie met de Moulder Master.
Altendorf
De firma Altendorf levert voornamelijk zaagtafels. Veel aandacht is er op de stand voor de ‘Hand Guard’ waarbij de naam het principe al omschrijft: bescherming van de handen van de operator. Het is een gepatenteerd systeem waarbij de zaag super snel wegzakt wanneer camera’s een hand in de buurt van de zaag detecteren. ‘Elke huidskleur en elke vorm hand wordt herkend. En binnen tien seconden nadien ben je weer aan het werk,’ stelt De Groot. Tijdens de demonstratie van het systeem op de beurs vertelt de presentator dat alleen al in Duitsland vijf ongevallen per dag gebeuren met zagen. ‘En dat kunnen we voorkomen met Hand Guard.’
Biesse
Op de stand van Biesse, ook een partner die De Groot vertegenwoordigt in Nederland, showt productspecialist Arjan Hannewijk de innovaties. Hij benoemt onder meer de freesmachine Rover A van Biesse. Dit is een bovenfrees met dubbele koppen. Per kop kun je boren, zagen of frezen. De ene kop bewerkt het hout terwijl de ander gereedschap wisselt. Er zijn magazijnen met gereedschappen die het apparaat volautomatisch kiest, bevestigt en toepast. Met de twee koppen tegelijk boren is ook mogelijk. ‘De Rover A kan een deur in één procesgang profileren, krukgaten aanbrengen en de uitsparing voor de cilinder maken. Het stof dat vrijkomt wordt zowel aan de voor- als achterzijde afgezogen. Er zijn diverse opties voor beladen en ontladen met robotarmen.’ De machine op de stand heeft een XPS (Extreme Positioning System) tafel. Deze kan de cups onafhankelijk van elkaar bewegen waardoor het werkstuk binnen 3 seconden op precies de juiste positie staat. Bewerkingen zijn mogelijk op hout van maximaal 300 mm hoog.
Even verderop staat de Rover B. Deze freest uit plaatmateriaal bijvoorbeeld frontjes, zijwanden of kastbodems. De maximale invoer is 2.80 x 1.70 meter. Vanuit een eventueel geautomatiseerd platenmagazijn met stapelrobot wordt de juiste plaat aan de nestingcel geleverd. De high dynamic (HD) versie kan tot 172 meter per minuut positioneren en tot 50 meter per minuut frezen (bij 12 mm gereedschap). ‘Drie keer zo snel dan een regulier CNC-bewerkingscentrum. Natuurlijk worden bij de HD-versie de automatische in- en uitvoer ook aan deze snelheid aangepast. En het frame is zo stabiel dat de machine niet gaat trillen, zelfs niet met de hoge snelheden,’ licht Hannewijk toe. Deze machine is uitgerust met het T-jet systeem. Dit zijn blaaspijpjes vlak bij de freeskop, die direct de groef schoonblazen tijdens het frezen. Daardoor wordt stof direct afgezogen. ‘Stof en automatisering gaan nu eenmaal niet zo goed samen,’ besluit de projectspecialist. Een plaat die eventueel iets is kromgetrokken wordt gedurende het proces door twee rollen met een kracht van 650 kilo platgedrukt. Komt het werk uit de machine dan scant een camera de positie van de uitgefreesde delen waarna een robotarm de materialen oppakt en sorteert. ‘Een plaat die een beetje scheef op de band ligt is dus geen enkel probleem.’ Zo kan met Biesse het proces van plaatmateriaal tot uitgefreesd meubelonderdeel geheel geautomatiseerd worden.
Een vervolgstap in het proces kan de Biesse Brema Vektor 15 zijn. Deze machine kan zonder steltijd scharnieren op kastonderdelen bevestigen: de deurtjes worden razendsnel voorgeboord en -gefreesd, waarna een robotarm de scharniertjes aanbrengt en vastschroeft. Het systeem is gepatenteerd. Hij is nu al geschikt voor 18 types beslag van verschillende afmetingen en materialen.
